Yazıcıdan Çıkarılan Hisse Senetleri (Pay Senetleri) Mevzuata Uygun mudur?
Mevzuata uygun hisse senedi basımı, özellikle vergisel avantajlarda sorun yaşanmaması açısından çok önemlidir. Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre yazıcıdan basılan pay senetlerinin geçerliliği tartışmalıdır. Bu yazımızda, “Anonim şirketlerde yazıcıdan alınan pay senetleri geçerli midir?” sorusundan yola çıkarak pay senedi çıkarmaya ilişkin yasal düzenlemeleri, güvenlik kriterlerini ve yazıcıdan alınan çıktının yasal statüsünü ele alacağız.
İçindekiler
- Pay Senedi Nedir?
- Anonim Şirkette Pay Senedi Çıkarma Yükümlülüğü
- Yazıcıdan Çıkarılan Pay Senedinin Geçerliliği
- Vergi Avantajları ve Riskler
- Sonuç ve Tavsiyeler
1.Pay Senedi Nedir?
Pay senedi, anonim şirketlerde ortakların sahip oldukları payları temsil eden kıymetli evrak niteliğindedir. Türk Ticaret Kanunu (TTK) pay senedinin şekli, içeriği ve güvenliği konusunda açık kurallar öngörür.
2.Anonim Şirkette Pay Senedi Çıkarma Yükümlülüğü
Anonim şirketlerde pay senedi çıkarılması, pay türüne göre farklılık gösterir:
Hamiline Yazılı Pay Senedi Çıkarma Yükümlülüğü
Pay bedelinin tamamen ödenmesinden itibaren 3 ay içinde bastırılmalı ve pay sahiplerine dağıtılmalıdır (TTK m.486).
Nama Yazılı Pay Senedi Çıkarma Yükümlülüğü
Ancak azlığın talebi ile bastırılır. Azlık, sermayenin en az %10’unu (halka açık değilse) temsil eden pay sahiplerini ifade eder.
❗ Pay senetleri, pay sahipliğini belgeleyen araçlardır fakat pay sahipliği, senet bastırılmadan da geçerli olur.
3.Yazıcıdan Çıkarılan Pay Senedinin Geçerliliği
“Yazıcıdan Alınan Pay Senedi Geçerli mi?” sorusuna vereceğimiz cevap: Hayır, yazıcıdan çıktı olarak alınan pay senetleri genellikle geçerli sayılmaz. Çünkü, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 487. maddesi, senet çıkarırken güvenlik önlemleri uygulanmasını zorunlu kılmaktadır.
Gerekçeler:
- TTK’nın m.487 hükmü uyarınca delikli imza veya sahtekârlığı önleyici güvenlik önlemleri (ör. hologram, filigran) zorunludur.
- Yazıcı çıktısı bu şartları sağlamaz.
- Emredici bir hüküm olduğu için buna aykırı senetler geçerli kabul edilmez.
- Bu nedenle, sadece şekli unsurları taşıyan bir yazıcı çıktısı usulüne uygun düzenlenmiş pay senedi sayılmaz.
4.Vergi Avantajları ve Riskler
Pay Senedi Vergi Avantajı Sağlar mı?
Evet. Şu koşullarda gelir vergisi ve KDV istisnası uygulanır:
- Gelir Vergisi: Senede bağlanmış paylar, 2 yıl elde tutulduğunda devri vergiye tabi değildir (GVK Mükerrer 80).
- Katma Değer Vergisi (KDV): Senetle devredilen paylar, süreye bakılmaksızın KDV’den istisnadır (KDVK m.17/4-g).
Ancak bu avantajlardan yararlanmak için yasaya uygun olarak bastırılmış pay senedi gerekir.
⚠️ Yazıcıdan alınan geçersiz pay senetleriyle yapılan devirlerde vergi istisnası uygulanmayabilir.
5.Sonuç ve Tavsiyeler
Yazıcıdan çıktı alınan, güvenlik önlemi içermeyen pay senetleri TTK’ya aykırıdır ve geçerli sayılmaz.
Vergi istisnasından faydalanmak için, yasaya uygun şekilde bastırılmış pay senetleri ile işlem yapılmalıdır.
Güvenli ve geçerli pay senetleri için uzman kuruluşlar aracılığıyla bastırma yapılmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Pay senedi şirket yazıcısından bastırılabilir mi?
Hayır. Sahtekarlığı önleyici unsurlar taşıyan özel güvenlikli baskılar kullanılmalıdır.
Pay senedi olmadan da hisse devri yapılabilir mi?
Evet, ancak bu durumda vergi avantajlarından faydalanılamaz ve ciddi miktarda gelir vergisi ile katma değer vergisi ödenmesi gerekebilir.
Nama yazılı pay senedini kim talep edebilir?
Sermayenin en az %10’unu temsil eden ortaklar (azlık) talep edebilir.
Mevzuata uygun hisse senedi basımı hakkında daha detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Şirketlere dair 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemizle hizmetinizdeyiz. Kurucumuz Dr. Soner Altaş’ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilirsiniz.
