İntifa Senedinin Çeşitleri ve Özellikleri
İntifa senedinin türleri noktasında karşımıza üç çeşit senet çıkmaktadır. Kısaca İS’ler diyeceğimiz bu senetler, kurucu, adi ve katılma İS’lerdir.
İS’lerin esas dayanağını Türk Ticaret Kanunu oluşturmaktadır. Bununla birlikte, İS’ler, 1983 yılından itibaren sermaye piyasası uygulamalarına da konu olmuş ve KİS gibi örnek uygulamalara kapı aralamıştır.
Türleri
1.Kurucu Senetler
Şirketin kurucu ortaklarına verilen İS’e “kurucu senedi” denir. Anonim şirketi kurdukları sırada harcadıkları emeğe karşılık olarak kuruculara tanınan özel ve yasal bir menfaattir.
2.Adi Senetler
Adi İS’ler, bedeli kanuna uygun olarak yok edilen payların sahipleri, alacaklılar veya bunlara benzer bir sebeple şirketle ilgili olanlar lehine çıkarılabilen senetlerdir.
Anonim şirketin genel kurulu, esas sözleşme uyarınca veya esas sözleşmeyi değiştirerek adi İS’ler çıkarabilir.
3.Katılma Senetleri – KİS’ler
Katılma İS’ler, TTK’daki düzenlemeden farklı olarak, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ‘nun KİS İhracına İlişkin Esaslar Tebliği ile uygulama imkanı bulan ve nakit karşılığında çıkarılan senetlerdir. Söz konusu SPK Tebliğine göre, anonim şirketler, “nakit karşılığı satılmak üzere, ortaklık haklarına sahip olmaksızın kârdan pay alma, tasfiye bakiyesinden yararlanma, yeni pay alma ve ilgili Tebliğ’de belirlenen olanakların bir bölümünden veya tamamından yararlanma haklarını sağlayan KİS” çıkarabilirler. Böylece, anonim şirket ortaklık yapısında bir değişiklik meydana gelmeksizin şirket nakit sağlama olanağına kavuşur.
Özellikleri
Kurucu Değil, Bildirici Niteliktedir.
Öncelikle, Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) İS olarak geçse de, kuruculara ve diğer kişilere intifa hakkı tanınması için mutlaka bir senet çıkarılmasını zorunlu kılmadığını belirtmek önemlidir. Bu senet, intifa hakkının sadece devredilmesini kolaylaştırır. Hakkın içeriğinde ya da kullanımında herhangi bir değişiklik yapmaz. Dolayısıyla, bu senet, bir “kurucu” değil, “bildirici” niteliktedir. Bununla birlikte, intifa hakları için de paylar gibi kıymetli evrak şeklinde senetler düzenlenebilir.
Sözleşme ile Düzenlenmesi Şarttır.
Bu senetlerin en önemli özelliklerinden biri de, şirket sözleşmesinde bunları düzenleyen açık bir hükmün bulunması gerekliliğidir. İntifa hakkı, şirketin kuruluş sözleşmesinin ya da bu sözleşmede yapılan değişikliklerin tescili ile kendiliğinden ortaya çıkar. Şirket, senet düzenlerken, bunlara çeşitli sınırlamalar getirebilir. Örneğin, belirli bir süreyle sınırlı olabilir.
Sahibine Ortak Sıfatı Kazandırmaz.
Senet, sahibine “ortak” statüsünü kazandırmaz. Senet, şirkette herhangi bir payı temsil etmez. Bu durum, 6102 sayılı TTK’nın 503. maddesinde açıkça belirtilmiştir. Ancak, senet sahibi aynı zamanda şirketin ortağı ise, ortaklıktan kaynaklanan haklarını kullanmaya devam eder. Bu senede sahip olmak, sahip olunan payların sağladığı hakları ortadan kaldırmaz ya da sınırlamaz.
Sahibine Müstakil Akid Konumu Tanır.
Senet sahibinin şirkette ortak olup olmaması, intifa haklarını etkilemez. Çünkü, senedin tanıdığı haklar şirket paylarından bağımsızdır. İntifa hakkı sahipleri, şirketle bağımsız bir “müstakil akid” konumundadır. Yani, şirket ile bu sahipler arasında, ortaklık ilişkisine dayanmayan bir sözleşme ilişkisi mevcuttur. Bu nedenle, şirket genel kurulu, intifa hakkı sahiplerinin onayını almadan, şirket sözleşmesini değiştiremez ve intifa haklarını kaldıramaz. Şirket genel kurulu, intifa haklarıyla ilgili kararları yalnızca şirket sözleşmesinde belirtilen hükümler ve TTK’nın verdiği görev ve yetkiler çerçevesinde alabilir.
Genel Kurulda Oy Hakkı Vermez.
Bu senetler, sahibine genel kurulda oy hakkı verilmez. Senet sahiplerinin genel kurula katılma ve genel kurul kararlarına itiraz hakları yoktur. Ancak, şirket sözleşmesi ile bu senetlerin sahiplerine genel kurula katılma ve soru sorma hakkı tanınabilir.
Şirket Yönetimine Müdahale Hakkı Tanımaz.
Bu senetlerin sahipleri, şirket yönetimine müdahale edemezler. Örneğin, kötü yönetim nedeniyle şirket kâr elde edememişse, bu durumla ilgili talepte bulunamazlar. Senet, sahibine “şarta bağlı talep hakkı” verir. Yani, şirket kâr elde etmedikçe veya tasfiye artığı oluşmadıkça, veya sermaye artırımı yoluyla yeni paylar çıkarılmadıkça, bu senet sahiplerinin talep hakkı doğmaz.
İntifa senedinin türleri hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
