Ticari Davalarda Arabuluculuk Müessesesi
Ticari uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk nedir? Ticari davalarda arabulucuya başvurulması dava şartı mıdır? Hangi davalarda arabulucuya başvurmak zorunludur? Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesi, arabuluculuk süreci ve dava şartı niteliği hakkında tüm detaylar bu yazıda.
Arabuluculuk Dava Şartı mı?
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesi uyarınca:
- TTK’nın 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen,
- Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat taleplerine ilişkin ticari davalarda,
dava açmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
Arabulucu, yapılan başvuruyu 6 hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre, zorunlu hallerde en fazla 2 hafta uzatılabilir.
Arabuluculuk Başvurusu Nasıl Yapılır?
- Başvuru, yetkili mahkemenin bulunduğu yerdeki arabuluculuk bürosuna yapılır.
- Büro bulunmayan yerlerde, görevlendirilen yazı işleri müdürlüğü başvuruları alır.
- Taraflar listeden bir arabulucu üzerinde anlaşırsa o görevlendirilir, aksi halde arabulucu büro tarafından belirlenir.
Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?
- Arabulucu, tarafların iletişim bilgilerini alır ve ilk toplantıya davet eder.
- Süreç, tarafların ilk toplantıya çağrıldığı tarihten itibaren başlar.
- Zamanaşımı ve hak düşürücü süreler arabuluculuk sürecinde işlemez.
- Taraflar sürece bizzat, temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilir.
Arabuluculuk Sonunda Ne Olur?
- Anlaşma sağlanırsa: Tarafların imzaladığı anlaşma belgesi, ilam niteliğinde belge sayılır. Bu konularda dava açılamaz.
- Anlaşma sağlanamazsa: Arabulucu tarafından düzenlenen son tutanak dava dilekçesine eklenmek zorundadır.
- Arabulucuya başvurulmadan dava açılmışsa veya son tutanak süresinde sunulmazsa, dava usulden reddedilir.
Arabuluculukta Katılmamanın Sonuçları
- Geçerli mazeret olmaksızın ilk toplantıya katılmayan taraf, davada haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur ve lehine vekalet ücreti hükmedilmez.
- Her iki taraf katılmazsa, her iki taraf da kendi giderlerine katlanır.
Arabulucuya Başvurulması Şart Olan Ticari Davalar
Dava açmadan önce arabulucuya başvuru zorunluluğu, yalnızca belirli ticari davalarda geçerlidir:
- Dava, TTK’nın 4. maddesinde veya diğer kanunlarda ticari dava olarak belirtilmiş olmalı.
- Konu, bir miktar paranın ödenmesi olmalı.
- Bu talep, alacak veya tazminat talebi niteliğinde olmalı.
Ticari Davaların Türleri
- Mutlak ticari davalar: Tarafların tacir olup olmadığına bakılmaksızın kanunda açıkça ticari sayılan davalar.
- Nispi ticari davalar: Her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olan ve iki tarafın da tacir olduğu davalar.
- Tek taraflı ticari davalar: Havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davalar; yalnızca bir tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması yeterlidir.
Sonuç
Ticari davalarda arabuluculuk, TTK m.5/A ile dava şartı haline getirilmiştir. Konusu para alacağı veya tazminat olan ticari davalarda arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açılması mümkün değildir. Anlaşma sağlanırsa dava açılamaz, anlaşma sağlanamazsa son tutanağın dava dilekçesine eklenmesi gerekir.
Ticari uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
