Anonim ve Limited Şirketlerde Kanuni Temsilciler ile Şirket Ortaklarından Tahsil Edilen Vergi Borçlarında Rücu Hakkı
Vergi borcu rücu hakkı hakkında araştırma yapıyorsanız, bu yazımızı okuyabilirsiniz.
Sermaye Şirketlerinde Vergi Sorumluluğu
Sermaye şirketlerinin (anonim, limited, paylı komandit şirket) varlıklarından tahsil edilemeyen vergi alacakları ve buna bağlı vergi cezaları,
- kanuni temsilcilerinin
- ya da şirket ortaklarının
şahsi mal varlıklarından tahsil edilebilmektedir.
Limited şirket ortakları da,
- şirketten tamamen ya da kısmen tahsil edilemeyen
- veyahut tahsil edilemeyeceği netleşen
vergi alacakları ve vergi cezalarından, sermaye payları oranında doğrudan sorumludur.
Rücu Koşulları
Sermaye şirketlerinin kanuni temsilcileri ile limited şirket ortakları, şahsi mal varlıklarından şirketin vergi borçları ve bunlara bağlı alacaklar ile vergi cezalarını ödediklerinde, bu ödemeleri geri talep etme hakkına sahiptir. Bu yazıda, sermaye şirketinden alınamayan vergi ve bağlı alacaklar ile vergi cezalarının kanuni temsilci ve limited şirket ortağının şahsi mal varlıklarından tahsili durumunda, sahip oldukları rücu imkanı açıklanacaktır.
Sermaye şirketlerinin kanuni temsilcileri ve limited şirket ortaklarının, şahsi varlıklarından tahsil edilen vergi ve bağlı alacaklar ile vergi cezaları için bu hakkın ne zaman ve nasıl kullanılacağı, yargı kararlarıyla şekillenmiştir. Bu kararlarda öne çıkan başlıca noktalar;
- Limited şirketlerde, ortaklıktan ayrılma tarihinden sonra, anonim ve limited şirketlerde ise yöneticilikten veya kanuni temsilcilikten ayrıldıktan sonra, şirketin kamu alacaklarından sorumlu olunmayacağı,
- Limited şirket ortağının yalnızca kendi payı dışında ödediği kısmı diğer ortaklardan talep edebileceği;
- Kanuni temsilcilerin ise, şirketin vergi borçlarından sorumlu tutulabilmesi için, borcun ait olduğu dönemde kanuni temsilci olmaları gerektiği ve sorumluluklarının yalnızca temsilcilik süreleriyle sınırlı olduğu
yönündedir.
Öğretide ve içtihatta,
- Kanuni temsilcilerin sorumluluğunun zaman sınırının belirlenmesinde tescil ve ilanın rolü olmadığı,
- Vergi İdaresi’nin üçüncü kişi sayılmadığına dair görüşler bulunsa da,
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, kamu alacaklarının tahsili açısından kamu kurumlarının üçüncü taraf olmadığına karar vermiştir.
Ayrıca, bazen VUK’un mükellefiyet ve vergi sorumluluğuna ilişkin özel sözleşmelerin vergi dairelerini bağlamadığına dair m.8/f.3 hükmüne atıfta bulunularak,
- Limited şirket paylarının devrine ilişkin sözleşmelerin özel hukuk sözleşmesi olduğundan, bu sözleşmelerle sorumluluğun ortadan kaldırılamayacağı,
- Ortağın paylarını devretse bile, ortaklık sıfatının devam ettiği dönemde şirketin kamu borçlarından sorumluluğun kalkmayacağı
yönünde yargı kararları bulunmaktadır. Ancak, bu tür katı görüşlere katılmak zordur.
Sonuç olarak, sermaye şirketinden tahsil edilemeyen vergiler nedeniyle, şirketin kanuni temsilcisi veya limited şirket ortağı, şahsi mal varlıklarından ödeme yaparsa, mülga 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 167 ve 168. maddeleri gereğince diğer borçlulara rücu edebilir. Eğer ödeme kanuni temsilci tarafından yapılmışsa, önce temsilcinin şirkete rücu etmesi, bu sonuç vermediği takdirde ise şirket ortaklarına karşı bu hakkını kullanması mümkündür.
Vergi borcu rücu hakkı ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ortaklıklar Hukukunda ve hisse senetlerinde 25 yılı aşkın uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemizle size yardımcı olmaya hazırız. Ayrıca, ortaklıklara ilişkin binlerce içtihat, mevzuat, makale, yazı ve belgeye ulaşmak için Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ne üye olabilirsiniz.
