Teknogirişim Şirketlerinin Ücret Niteliğindeki Pay Senetleri ve Bunlara İlişkin Vergi İstisnası
Teknogirişim şirketlerinin ücret niteliğindeki hisse senetleri (bu şirketlere kısaca “TGŞ” diyeceğiz), gelir vergisinden kademeli olarak müstesna tutulmuştur. 2 Ağustos 2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 28/7(2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanun ile, TGŞ niteliğini haiz işverenlerce hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret kabul edilen pay senetlerine, gelir vergisi istisnası tanınmıştır.
TGŞ Nedir?
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca Milli Teknoloji Hamlesi vizyonu ile hazırlanan 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisinin bileşenlerinden birisi de, Tekno Girişim Stratejisidir. Bu kapsamda oluşturulan Ulusal Teknoloji Girişimciliği Stratejisi, uluslararası arenada yüksek rekabet gücüne sahip bir teknoloji girişimciliği ekosistemi oluşturmak ve ülkemizi teknoloji girişimleri için bir çekim merkezi konumuna getirmek amacıyla ekosistemin tüm paydaşlarını kapsayan, uluslararası oyuncuları yakından takip eden, farklılık ve üstünlükleri analiz ederek politikalar geliştiren kapsayıcı bir vizyon belgedir[*].
Anılan Strateji Belgesinde, Türk teknoloji girişimleri, TGŞ olarak adlandırılmıştır. TGŞ, teknoloji ve yenilik odaklı faaliyetler yürüten, hızlı büyüme potansiyeline sahip, ölçeklenebilir bir iş fikri olan en fazla 10 yaşındaki girişim şirketi olarak tanımlanmıştır.
[*] Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teknoloji Girişim Stratejisi Belgesi, https://www.sanayi.gov.tr/assets/pdf/plan-program/TeknolojigirisimStratejisi.pdf, Erişim: 10/08/2024
Ücret Sayılan Pay Senetleri
Ülkemiz uygulamasında, TGŞ’ler, çalışanları ile yaptıkları sözleşmelerle, belirli bir süre çalışma, belirlenen performansı yakalama gibi kriterleri esas alarak, çalışanlarına ya kendi şirketlerinin ya da grup şirketlerinin pay senetlerini bedelsiz olarak ya da indirimli satın alma hakkı tanımaktadır.
Ücretin Elde Edildiği Tarih
Çalışanlarına bedelsiz pay senedi verilerek sağlanan menfaatler, senetlerin hukuki ve ekonomik olarak tasarruf edilebilir olduğu tarihte; indirimli satın alma hakkı tanınarak sağlanan menfaatler ise bu hakkın fiilen kullanıldığı tarihte elde edilmiş sayılmaktadır.
Pay Senetlerinin Ücret Olarak Kabul Edilen Değeri
Çalışanlara verilen pay senedinin rayiç değeri, pay senedi alım hakkı verildiği durumlarda ise hakkın kullanıldığı tarihteki pay senedinin rayiç değeri ile çalışana maliyeti arasındaki fark, ücret olarak kabul edilmektedir.
Gelir Vergisi İstisnasının Üst Tavanı
TGŞ’ler tarafından hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret sayılan pay senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç değerinin o yıldaki bir yıllık brüt ücret tutarını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisnadır. Aşan kısmı ise vergiye tabi olur.
Yıllara Göre İstisna Oranları
TGŞ’lerin çalışanlarına verilecekleri pay senetlerini daha uzun süre elde tutmaları istenmiştir. Bunu teşvik etmek amacıyla da, vergi istisnasının pay senetlerinin elde tutulma süresine göre farklı oranlarda uygulanması öngörülmüştür.
Buna göre; şirket çalışanlarına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret sayılan pay senetlerinin;
- İktisap tarihinden itibaren üç tam yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin tamamı, yani % 100’ü,
- Dört ila altı yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %75’i,
- Yedi ila on iki yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %25’i
vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte işverenden, yani TGŞ’den tahsil edilecektir.
Zamanaşımının Başlangıç Tarihi
Yukarıda belirtilen şekilde istisna nedeniyle zamanında alınmayan vergilere ilişkin zamanaşımı süresi, hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen pay senetlerinin hizmet erbabı tarafından elden çıkarıldığı tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren başlar.
Teknogirişim şirketlerinin ücret niteliğindeki hisse senetleri hakkında daha detaylı bilgi almak ve ihtiyaçlarınıza özel çözümler için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
