Anonim Şirket Ortağının Çıplak Paylarının Haczedilmesi Usulü
Şirket hissesine haciz konulabilir mi? Anonim şirket ortağının çıplak paylarının haczi nasıl yapılır? Anonim şirket ortaklarının kişisel borçları nedeniyle paylarının haczedilmesi mümkündür. Türk Ticaret Kanunu (TTK) m.133/f.2 ve İcra ve İflas Kanunu (İİK) m.94 hükümleri, çıplak payların (senede bağlanmamış payların) nasıl haczedileceğini ayrıntılı biçimde düzenlemektedir. Bu yazımızda, anonim şirkette çıplak payların haczi süreci, usulü ve Yargıtay kararları ışığında ele alınmaktadır.
Çıplak Pay Nedir?
Borçlu ortağın anonim şirkette sahip olduğu pay senedi veya ilmühaber çıkarılmamışsa bu pay çıplak pay olarak adlandırılır. Çıplak pay, kıymetli evraka bağlanmamış olmasına rağmen devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczedilebilir.
Çıplak Payların Haczi Nasıl Yapılır?
TTK m.133/f.2 uyarınca:
- Anonim şirket ortağının payı veya pay senetleri, İİK’nın taşınırlara ilişkin hükümlerine göre haczedilebilir.
- Haciz talebi üzerine bu durum şirket pay defterine işlenir.
İİK m.94’e göre çıplak pay haczi şu şekilde gerçekleşir:
- İcra dairesi, borçlunun şirketteki payını şirkete tebliğ ederek haczeder.
- Haciz, şirket pay defterine işlenmek zorundadır. Ancak işlenmemiş olsa dahi, tebliğ tarihi itibariyle haciz yapılmış sayılır.
- Haciz, tescil edilmek üzere ticaret siciline bildirilir.
- Haczedilen payların devri, alacaklının haklarını ihlâl ettiği oranda batıldır.
- Satış, taşınır malların satışı usulüne tabidir.
Yargıtay Kararları ve Uygulama
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin kararlarına göre:
- Çıplak payların haczi için icra müdürünün şirket merkezine giderek fiziki işlem yapmasına gerek yoktur.
- İcra müdürlüğü, şirkete haciz bildirisi göndererek işlemi tamamlayabilir.
- Şirket, haciz bildirimi üzerine pay defterine işlemekle yükümlüdür.
- Bildirinin şirkete ulaşmasıyla haciz kesinleşmiş sayılır.
Yargıtay ayrıca, çıplak payların da tıpkı pay senetleri gibi devredilebileceğini, rehnedilebileceğini ve haczedilebileceğini açıkça belirtmiştir.
Pay Senedi veya İlmühaber Çıkarılmışsa
Eğer anonim şirket çıplak payları temsil eden pay senedi veya ilmühaber çıkarmışsa, bu durumda:
- Haciz için İİK m.88 uyarınca pay senedi veya ilmühabere fiilen el konulması gerekir.
- Çünkü pay senedi ve ilmühaber, TTK’ya göre kıymetli evrak niteliğindedir.
- İcra dairesi tarafından bu belgelerin muhafaza altına alınması haczin geçerlilik şartıdır.
Özetle;
Anonim şirket ortaklarının çıplak payları, alacaklıların talebiyle haczedilebilir. Haciz, icra dairesinin şirkete yapacağı bildirim ile kesinleşir ve şirket pay defterine işlenmesi gerekir. Eğer pay senedi veya ilmühaber çıkarılmışsa, bunların fiilen icra dairesi tarafından alınması zorunludur. Bu düzenlemeler, şirket şeffaflığını sağlamak, alacaklıların haklarını korumak ve hukuki güvenliği artırmak amacıyla uygulanmaktadır.
Şirket hissesine haciz konulabilir mi sorusu hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
