Pay Sahipleri Defteri Nedir? Hangi Şirketler Tutmak Zorundadır?
Pay sahipleri defteri nedir, kimler tarafından tutulur? Anonim, limited ve kooperatif şirketlerde pay defterine yazılması gereken bilgiler, kayıt kuralları ve yasal zorunluluklar bu yazımızda Sizleri bekliyor.
İlgili mevzuatta bu ad ile bir defter yoktur aslında. Türk Ticaret Kanunu’nda geçen yasal tabir “pay defteri” şeklindedir. Pay defteri, şirket ortaklık yapısının ve ortaklık bilgilerinin şeffaf biçimde kaydedildiği ve takip edildiği resmi bir ticari defterdir. Anonim, limited, kooperatif ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler için tutulması zorunlu olan bu defter, şirketin ortaklık yapısına ilişkin tüm gelişmeleri belgelemek açısından kritik öneme sahiptir.
📘 Pay Defteri Tutmakla Yükümlü Olan Şirketler
Aşağıdaki şirketler bu defteri tutmakla yükümlüdür:
- Anonim şirketler
- Limited şirketler
- Kooperatifler
- Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler (paylı komandit şirketler)
📝 Pay Defteri Nasıl Olmalıdır?
Pay defteri, ciltli ve müteselsil sıra numaralı sayfalardan oluşmalıdır.
📝 Pay Defterine Hangi Bilgiler Kaydedilir?
🔹 Anonim ve Paylı Komandit Şirketlerde
Pay defterine en az şu bilgiler yazılmalıdır:
- Pay sahibinin adı-soyadı veya ticaret unvanı
- İletişim bilgileri
- Varsa intifa hakkı sahiplerinin kimlik ve iletişim bilgileri
- Payın nominal değeri
- Pay sayısı ve toplam tutar
- Payın tertibi
- Edinme tarihi ve deftere kayıt tarihi
- Payın senede bağlanıp bağlanmadığı
- Payın devrine ilişkin açıklamalar
💡 Not: Pay, usulüne uygun devredilmeden veya intifa hakkı kurulmadan bu kişilerin kaydı yapılamaz.
🔹 Hamiline Yazılı Paylarda Durum Nasıldır?
Hamiline yazılı pay senedi sahibi olduğunu ispat eden kişiler pay sahibi sayılır.
Senede bağlanmamış hamiline yazılı paylar, senede bağlandığında ve senetler teslim edildiğinde, 10 gün içinde açıklama yapılarak defterden silinmelidir.
🔹 Limited Şirketlerde Pay Defteri Kayıtları
Aşağıdaki bilgiler kaydedilir:
- Ortağın adı ve adresi
- Sahip olunan esas sermaye payı sayısı
- Sermaye payı devri ve geçiş bilgileri
- Payların itibari değerleri ve grupları
- Varsa intifa ve rehin hakkı sahiplerinin adı ve adresi
🔹 Kooperatiflerde Pay Defterinde Yer Alması Gerekenler
- Ortakların adı-soyadı, adresi
- Ortaklığa giriş-çıkış tarihleri, çıkarılma sebepleri
- Taahhüt edilen sermaye payı ve karşılığında yapılan ödemeler
- Yönetim kurulu karar tarih ve numaraları
🔄 Devralma ve Kayıt Koşulları
Bir kişinin pay defterine kayıt edilmesi için, payı usulüne uygun olarak devraldığı veya intifa hakkını edindiği ispat edilmelidir. Aksi halde kayıt yapılamaz ve hukuki geçerlilik kazanmaz.
📌 Önemli Not
Pay defterine ilişkin kayıtlar, her pay sahibi için ayrı bir sayfada tutulur. Yeni ortaklar da aynı şekilde ayrı sayfalarda izlenir.
📍 Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından kayden izlenen paylara ilişkin Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri saklıdır.
Pay sahipleri defteri hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
