Pay senedi, bir şirketin sermayesinin belirli bir kısmını temsil eden ve sahibine şirketin ortaklık haklarından bir veya birkaçını sağlayan bir menkul kıymet türüdür. Şirketler, büyüme veya işletme sermayesi ihtiyaçlarını karşılamak için kaynak sağlamak amacıyla genellikle pay senedi ihraç ederler.

Pay senedi sahibi, şirketin ortağıdır ve genellikle şu haklara sahiptir:

1. Kar Payı Alma Hakkı: Şirketin karından pay alma hakkına sahiptir. Şirketin belirli dönemlerde dağıtılan karından, sahip olduğu pay oranında pay alabilir.

2. Oy Hakkı: Şirketin yönetimine katılma ve önemli kararlar hakkında oy kullanma hakkına sahiptir. Her bir pay, genellikle bir oy hakkı temsil eder.

3. Malvarlığı Hakları: Şirketin iflas etmesi durumunda, pay senedi sahipleri şirketin varlıklarından pay alma hakkına sahiptir. Ancak, bu hak diğer borç verenlerin haklarına göre genellikle daha sonra gelir.

Pay senetleri, iki ana türe ayrılır:

1. Nama Yazılı Pay Senetleri: Sahibinin adı üzerine düzenlenmiş olan ve sadece belirli kişiye ait olan pay senetleridir. Genellikle halka açık olmayan şirketlerde görülür.

2. Hamiline Yazılı Pay Senetleri: Sahibinin adı belirtilmemiş olan pay senetleridir.  Genellikle halka açık şirketlerde görülür.

Nama yazılı ve hamiline yazılı pay senetleri, pay senetlerinin iki temel türünü temsil eder ve sahip oldukları özellikler açısından farklılık gösterirler.

1. Nama Yazılı Pay Senedi

Nama yazılı pay senetleri, üzerinde sahibinin adının ve diğer kimlik bilgilerinin belirtildiği, belirli bir kişiye özgü olan pay senetleridir. Bu senetler, sahibinin kimliğini doğrulamak için imzalanmış olmalıdır. Nama yazılı pay senetleri, genellikle özel şirketler veya küçük ölçekli işletmeler tarafından kullanılır. Sahipleri genellikle şirketle daha yakın ilişki içindedir ve yönetim kararlarına katılma hakkına sahiptirler.

2. Hamiline Yazılı Pay Senedi

Hamiline yazılı pay senetleri ise, üzerinde sahibinin adının belirtilmediği ve belirli bir kişiye özgü olmayan pay senetleridir. Sahibinin kimliğini doğrulamak için imza gerekli değildir. Bu tür pay senetleri, anonim şirketler veya halka açık şirketler tarafından sıklıkla kullanılır. Sahipleri, sahip oldukları senetlerin temsil ettiği hisse miktarına bağlı olarak kar payı alma ve oy kullanma haklarına sahiptirler.

Hamiline yazılı pay senetleri, ticareti ve transferini kolaylaştırmak için tasarlanmıştır. Sahiplerinin kimlik bilgilerinin belirtilmemesi, senetlerin kolayca alınıp satılmasını ve devredilmesini sağlar. Bu nedenle, halka açık şirketlerin hisse senetleri genellikle hamiline yazılıdır.

Her iki tür de pay senedi, şirketin sermayesine ortaklık sağlar ve sahiplerine belirli haklar tanır. Ancak, sahip oldukları özellikler ve kullanım alanları açısından farklılık gösterirler.

Pay senedi basımında dikkat edilmesi gereken temel hususlar şunlardır:

• Yasal Mevzuata Uyum: Pay senedi basımı, Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmelidir.
• Güvenlik Önlemleri: Pay senetlerinin sahteciliğini önlemek için yüksek güvenlikli kağıt ve mürekkep kullanılmalı, basım aşamaları titizlikle kontrol edilmelidir.
• Şeffaflık: Şirket, finansal durumu ve pay senedi ihracı ile ilgili tüm bilgileri ortaklarına ve potansiyel yatırımcılarına şeffaf bir şekilde sunmalıdır.
• Maliyet: Pay senedi basımı, belirli maliyetler içerir. Bu maliyetlerin önceden hesaplanması ve bütçelenmesi önemlidir.