Pay Senetleri Hakkında Merak Edilenler : Tanımı, Basım Süreçleri, Türleri ve Sağladığı Avantajlar
Hisse senetleri hakkında sıkça sorulan sorular nelerdir? Sizin için derledik. Yeni adıyla “pay senetlerinin” basımı, anonim şirketlerin ortaklık yapısını belgeleyen önemli bir süreçtir. Bu rehberde, pay senedi çeşitleri, basım zorunluluğu, gerekli belgeler ve vergisel avantajları adım adım öğrenin.
1.Pay Senedi Nedir?
Pay senetleri, bir şirketin sermayesine katılan ortaklara veya yatırımcılara o şirkete ait mülkiyet ve kâr payı hakkı tanıyan kıymetli evraklardır. Genellikle anonim şirketler tarafından çıkarılan bu senetler, sahibine oy hakkı, kâr payı alma ve şirkete katılım gibi önemli haklar sağlar.
2.Pay Senetlerinin Önemi
Pay senetleri, şirketlerin kurumsallaşmasını ve büyümesini destekleyen önemli bir araçtır. Şirketler pay senedi basarak sermayelerini artırabilir, yeni ortaklar alabilir ve yatırım projelerini finanse edebilir. Ayrıca ortaklar için de kâr payı elde etme ve şirket performansına ortak olma imkânı sunar.
3.Pay Senedi Türleri
Pay senetleri, iki ana kategoriye ayrılır: nama yazılı pay senetleri ve hamiline yazılı pay senetleri.
3.a.Nama Yazılı Pay Senedi
Belirli bir kişi veya tüzel kişi adına düzenlenen bu senetlerde sahibinin adı, soyadı ve yerleşim yeri bilgileri bulunur.
- Güvenli yatırım aracıdır.
- Vergisel avantajlar sağlar.
- Şirket ortaklığını şahsa özel olarak tanımlar.
3.b.Hamiline Yazılı Pay Senedi
Bu tür pay senetlerinde sahibin kimliği yer almaz; senedi elinde bulunduran kişi, payın sahibi sayılır.
- Elden ele devredilebilir.
- Daha hızlı işlem yapılabilir.
4.Pay Senetlerinin İçeriği
Her pay senedinde şu bilgiler yer almalıdır:
- Şirket unvanı, sermaye tutarı, kuruluş tarihi
- Pay senedinin türü (nama/hamiline), itibari değeri
- Kaç payı temsil ettiği
- Yetkili imzalar
Nama yazılı pay senetlerinde ayrıca pay sahibinin adı, adresi ve ödenmiş pay bedeli belirtilmelidir.
5.Anonim Şirketlerde Pay Senedi Bastırma Zorunluluğu
5.a.Hamiline Yazılı Pay Senetleri
Pay bedelinin tamamı ödendikten sonra 3 ay içinde bastırılmak zorundadır. Yönetim kurulu, bu süre içinde:
- Pay senedi bastırılmasına karar verir.
- Kararı ticaret siciline tescil ve ilan eder.
- Karar ayrıca şirketin internet sitesinde yayımlanır.
5.b.Nama Yazılı Pay Senetleri
Nama yazılı pay senedi basımı şirketin isteğine veya azınlık pay sahiplerinin talebine bağlıdır. Tescil ve ilan zorunluluğu bulunmaz.
6.Pay Senedi Basım Zamanı
- Hamiline senetler: Pay bedelleri tamamen ödendikten sonra 3 ay içinde basılır.
- Nama senetler: Şirket kuruluşu veya sermaye artırımı tescil edildikten sonra her zaman bastırılabilir.
7.Pay Senedi Basım Süreci
7.a.Hamiline Yazılı Pay Senedi Basım Aşamaları
- Yönetim Kurulu Kararı: Bastırılacak payların sayısı ve özellikleri belirlenir.
- MKK Bildirimi: Pay bilgileri Merkezi Kayıt Kuruluşu’na iletilir.
- Ticaret Sicili Tescili: Yönetim kurulu kararı tescil ve ilan edilir.
- Basım: Onay sonrası pay senetleri matbaada bastırılır ve pay sahiplerine teslim edilir.
7.b.Nama Yazılı Pay Senedi Basım Aşamaları
Nama yazılı senetlerin basımı için tescil veya MKK bildirimi gerekmez.
Yönetim kurulu kararıyla süreç başlatılır ve onay sonrası pay senetleri bastırılarak şirkete teslim edilir.
8.Pay Senetleri Kıymetli Evrak mıdır?
Evet. Türk Ticaret Kanunu’na göre pay senetleri kıymetli evrak niteliğindedir. Bu sayede hem hukuki güvenlik hem de devredilebilirlik sağlanır.
9.Pay Senedinde Tertip ve Kupür Nedir?
9.a.Tertip
Pay senedinin tertibi, şirketin kaç kez sermaye artırımı yaptığını gösterir. Senet üzerinde mutlaka belirtilmelidir.
9.b.Kupür
Kupür, senedin temsil ettiği pay adedini ifade eder. Örneğin: 100’lük kupür, senedin 100 payı temsil ettiğini gösterir.
10.Pay Senedi Basımı İçin Gerekli Belgeler
Pay senedi bastırmak isteyen anonim şirketler aşağıdaki belgeleri hazır bulundurmalıdır:
- Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi
- Yönetim Kurulu Kararı
- Ortaklar listesi veya hazirun cetveli
- Sermaye artırım belgeleri (varsa)
- Kimlik bilgileri ve imza sirküleri
- Başvuru dilekçesi
- Vergi levhası
11.Pay Senedi Basımı Tescile Tabi midir?
Basım işlemi değil, yalnızca hamiline pay senedi basımına ilişkin yönetim kurulu kararı tescile tabidir. Nama yazılı pay senetleri için tescil zorunluluğu yoktur.
12.Pay Senedi Bastırmanın Avantajları
12.a.Gerçek Kişi Ortaklar İçin
- En az iki yıl elde tutulan pay senetlerinin devrinden elde edilen kazanç gelir vergisinden muaftır.
12.b.Tüzel Kişi Ortaklar İçin
- İki yıl sonra yapılan pay devrinde kazancın %75’i kurumlar vergisinden istisna olur (Bu istisna, pay senedi olsun veya olmasın uygulanır).
- Pay senedi devri, KDV’den muaftır.
Bu nedenle pay senedi bastırmak, vergisel yönden ciddi avantajlar sağlar.
13.Pay Senedi Nerede Bastırılır?
Pay senedi basımı, bilgi birikimi ve tecrübe gerektiren bir iştir. UPSD, uzun yıllara dayanan deneyimiyle güvenli, yasal ve ekonomik çözümler sunar. Şirket yöneticileri için doğru ve hızlı pay senedi basımı süreçleriyle destek sağlar.
Pay senedi basımı, anonim şirketlerde ortaklık paylarının belgeye bağlanması sürecidir. Hamiline yazılı pay senetleri pay bedelinin tamamen ödenmesinden itibaren üç ay içinde bastırılmak zorundadır. Nama yazılı pay senetleri ise isteğe bağlı olarak her zaman bastırılabilir.
Hisse senetleri hakkında sıkça sorulan sorular hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
