Anonim Ortaklıkların Çıkarabileceği İlmühaberler: TTK 486
Anonim şirketlerde geçici ilmühaber süresi ne kadardır? İlmühaber ne zaman çıkarılır? Türk Ticaret Kanunu’na göre göre ilmühaber hangi paylar için çıkarılabilir? Hamiline ve nama yazılı paylarda ilmühaberin hukuki geçerliliğini bu yazımızda öğrenin.
Anonim ortaklıklarda ilmühaber çıkarılması, hisse senetleri bastırılana kadar geçici bir çözüm olarak kullanılmaktadır. Ancak 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK), ilmühaberin kapsamını ve süresini net şekilde sınırlamış, özellikle hamiline yazılı paylar için ilmühaber çıkarılmasına izin vermiştir. Bu yazıda ilmühaberin hukuki niteliğini, geçerlilik şartlarını ve anonim ortaklıklar açısından doğurduğu sonuçları ele alıyoruz.
İlmühaber Nedir?
İlmühaber, anonim ortaklık tarafından hisse senedi bastırılıncaya kadar çıkarılan ve pay senedinin yerini tutan geçici menkul kıymettir. TTK’nın 486. maddesine göre:
“Pay senedi bastırılıncaya kadar ilmühaber çıkarılabilir. İlmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümler uygulanır.”
Bu düzenleme, ilmühaberin geçici nitelikte olduğunu ve yalnızca hisse senetleri basılana kadar kullanılabileceğini açıkça ortaya koymaktadır.
İlmühaberin Hamiline ve Nama Yazılı Paylardaki Durumu
Hamiline yazılı paylar
Hamiline yazılı pay senetlerinin çıkarılması için pay bedellerinin tamamen ödenmesi gerekir. TTK gereği bu süre 27 aya kadar uzayabilmektedir. Bu süre boyunca pay sahiplerinin haklarını korumak için ilmühaber çıkarılmasına izin verilmiştir.
Nama yazılı paylar
Nama yazılı paylarda bedelin tamamı ödenmeden de pay senedi çıkarılabilir. Dolayısıyla ilmühaber çıkarılmasına gerek bulunmamaktadır. Bu nedenle, 6102 sayılı TTK’ya göre nama yazılı paylar için ilmühaber çıkarılamaz.
⚠️ Önemli Not: 1 Temmuz 2012’den sonra nama yazılı paylar için çıkarılan ilmühaberler geçersizdir. Ancak, mülga 6762 sayılı Kanun döneminde çıkarılan nama yazılı ilmühaberler geçerliliklerini korumaktadır.
İlmühaberlerin Geçerlilik Şartları
- Sadece hamiline yazılı paylar için geçerlidir.
- En fazla 27 ay süreyle kullanılabilir.
- Nama yazılı paylarda ilmühaber çıkarılması mümkün değildir.
- Sahteliği önleyici güvenlik tedbirleri uygulanmalı, basit yazıcı çıktıları ilmühaber yerine geçmez.
Şirketler İçin Öneriler
- Şirket ortakları ve yöneticileri için en güvenli yol, nama yazılı paylar için doğrudan pay senedi çıkarmak ve ilmühaber bastırma yoluna başvurmamaktır.
- Mali müşavirler ve avukatların da anonim ortaklıkları ilmühaber çıkarmaya teşvik etmek yerine, TTK’ya uygun şekilde yönlendirmeleri önemlidir. Aksi halde, ilmühaberlerin geçersizliği halinde doğacak hukuki ve mali sorumluluklar meslek mensuplarına da yönelebilir.
- Ayrıca, Vergi İdaresi’nin 232 seri no’lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği’ni güncellemesi, uygulamada yaşanan tereddütleri sona erdirecektir.
Sonuç
İlmühaber, anonim ortaklıklarda sadece hamiline yazılı paylar için ve en fazla 27 ay süreyle geçerli bir menkul kıymettir. Nama yazılı paylar için ilmühaber çıkarılması 6102 sayılı TTK’ya göre mümkün değildir. Bu nedenle, anonim ortaklıkların pay senedi bastırmaya odaklanmaları ve ilmühaber uygulamasından kaçınmaları en doğru yol olacaktır.
Anonim şirketlerde geçici ilmühaber süresi hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
