Hisse Senetleri ile Sermaye Piyasası Araçlarında Kaydileştirme ve Kaydi Sistem
Kaydi sistem, sermaye piyasası araçlarının (pay senedi, yatırım fonu katılma belgesi, tahvil vb.) ve bu araçlara ilişkin hakların Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK) tarafından elektronik ortamda izlenmesini sağlayan sistemdir. Bu sistemde fiziki menkul kıymet basımı yapılmaz, tüm kayıtlar MKK nezdinde elektronik olarak tutulur.
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından yürütülen kaydileştirme süreci, yatırımcıya güvenlik, düşük maliyet ve kolay işlem avantajı sunar.
Kaydileştirme Ne Sağlar?
Kaydileştirme, yatırımcılar ve ihraççılar açısından birçok avantaj sunar:
- Sertifika basımı ve ihraç masrafından tasarruf,
- Personel, saklama ve sigorta maliyetlerinin azalması,
- Güvenilir ortaklık pay defteri bilgilerine erişim,
- Sermaye artırımı ve temettü ödemelerinde kolaylık,
- Ortaklar ile şirket arasındaki iletişimde hız ve maliyet avantajı,
- Sahtecilik, kaybolma veya çalınma riskinin ortadan kalkması,
- Uluslararası entegrasyon kolaylığı ve standart uyumu.
Kaydileştirme Süreci ve Tarihi
Türkiye’de kaydileştirme süreci şu şekilde gelişmiştir:
- 1999: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenen madde ile yasal çerçeve oluşturuldu.
- 2005: Borsada işlem gören hisse senetleri için MKK nezdinde kaydileştirme süreci başladı.
- 2006: Yatırım fonu katılma belgeleri (likit fonlar dahil) kaydileştirildi.
- 2012: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kaydileştirme süreci ve sistemine ilişkin hükümler güncellendi.
Kaydileştirilen sermaye piyasası araçları fiziki olarak hükümsüz hale gelir ve yalnızca elektronik ortamda işlem görür.
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Nedir?
MKK, sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesini ve elektronik ortamda izlenmesini sağlamak üzere kurulmuş, özel hukuk tüzel kişiliğine sahip bir anonim şirkettir.
- Kurucular: Borsa İstanbul A.Ş., İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş., Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği.
- Üyeler: İhraççılar, yatırım kuruluşları, merkezi takas kuruluşları, portföy yönetim şirketleri, yabancı saklama kuruluşları.
- Özel üyelik: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
Yatırımcı İşlemleri Nasıl Yapılır?
- Yatırımcılar doğrudan MKK’da değil, MKK üyeleri aracılığıyla işlem yapar.
- İlk işlem sırasında MKK, yatırımcıya özel bir sicil numarası oluşturur.
- Tüm hesap bilgileri bu sicil numarası üzerinden tekilleştirilir.
- Yatırımcılar MKK-Web, Alo-MKK, çağrı merkezi ve SMS hizmetleri ile hesaplarını izleyebilir.
Blokaj ve Genel Kurul İşlemleri
- Yatırımcı Blokajı: Hesapların güvenliği için yatırımcı kendi talimatıyla blokaj koyabilir.
- Genel Kurul Blokajı: Yatırımcıların genel kurula katılımını kolaylaştırır ve ihraççıya doğru ortak bilgisi sağlar.
Özetle, kaydileştirme süreci ve sistem, sermaye piyasası araçlarının fiziki senet yerine elektronik ortamda Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından kayden izlenmesidir. Bu sistem sahtecilik ve kayıp riskini ortadan kaldırır, maliyetleri düşürür ve yatırımcı haklarının kullanımını kolaylaştırır.
Kaydi sistem hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
