Anonim Şirketlerde Pay Senetlerinin İtibari Değeri
İtibari değer ne demektir? Nominal değer nedir? Nominal değerin üstünde pay çıkarılabilir mi? Ya da nominal bedel düşürülebilir mi? Nominal değer ile piyasa değeri aynı mıdır? Bu soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.
Tanımı
- Payın, şirket sözleşmesi ile belirlenmiş olan değerine denir. Bu değere, nominal değer veya defter değeri de denilmektedir.
- Anonim şirketlerde payın defter değeri en az bir kuruştur. Bu değer, ancak birer kuruş ve katları olarak yükseltilebilir.
- Limited şirketlerde ise esas sermaye paylarının defter değerleri en az yirmibeş Türk Lirası olarak belirlenebilir. Limited şirketin esas sermaye paylarının defter değerleri farklı olabilir. Ancak, esas sermaye paylarının defter değerlerinin yirmibeş Türk Lirası veya bunun katları olması şarttır.
Nominal Değer
Bir hisse senedinin üzerinde yazılı olan ve o hisse senedinin temsil ettiği şirket sermayesine karşılık gelen değerdir. Nominal değer, hisse senedinin ihracı sırasında belirlenir ve genellikle hisse senedinin piyasa değeriyle aynı değildir. Hisse senetlerinin değerleri, genellikle düşük tutulur ve şirketin sermaye yapısını göstermek amacıyla kullanılır.
Değerler Arasındaki Fark
Payın şirket sözleşmesinde belirlenen değeri itibaridir. Nominal değer ise, bir hisse senedinin üzerinde yazılı olan ve o hisse senedinin temsil ettiği şirket sermayesine karşılık gelen değerdir. Bu bağlamda, itibari terimi genellikle pay için kullanılırken, nominal terimi genellikle hisse senetlerinin üzerinde belirtilen değer olarak kullanılır.
Bu değerler, payların ve hisse senetlerinin olup hisse senetlerinin fiyatlarını belirlemede önemli rol oynarlar. Her ikisi de şirketin sermaye yapısını ve değerini belirlemede kullanılır.
Anonim Şirkette Pay Çeşitleri
Türk Ticaret Kanunu ve uygulamada anonim ortaklık payları; şekil, hak, devredilebilirlik, kayda bağlanma durumu ve sermayeye katılma biçimi gibi ölçütlere göre sınıflandırılmaktadır:
- Şekli Bakımından Pay Çeşitleri
- Nama Yazılı Paylar: Pay sahibinin adı senet üzerinde açıkça belirtilir. Devri ciro ve zilyetliğin devri ile olur. Şirket kayıtlarının güncellenmesi zorunludur.
- Hamiline Yazılı Paylar: Üzerinde bir isim bulunmaz. Zilyetliğin devri ile el değiştirir. Şirket kayıtlarına bildirim yapılmadan el değiştirebilir, ancak bildirim süreci son düzenlemelerle sıkı kurallara bağlanmıştır.
- Haklar Bakımından Pay Çeşitleri
- Adi Paylar: Diğer bir ifadeyle imtiyazlı olmayan paylardır. Oy hakkı ve kâr payı gibi temel ortaklık haklarına sahiptirler.
- İmtiyazlı Paylar: Oy hakkı, kâr payı veya tasfiye payı gibi konularda diğer paylara göre üstün haklar sağlar. Bu imtiyazlar esas sözleşmede açıkça belirtilmelidir.
- Devredilebilirlik Açısından Pay Çeşitleri
- Serbestçe Devredilebilen Paylar: Kanunen veya esas sözleşme ile herhangi bir sınırlamaya tabi olmayan paylardır.
- Devri Sınırlı Paylar: Özellikle nama yazılı paylarda esas sözleşme ile devri kısıtlayan hükümler konulabilir. TTK’nın ilgili hükümleri uyarınca bazı hallerde şirket, devre onay vermeme hakkına sahiptir.
- Kayda Bağlılık Bakımından Pay Çeşitleri
- Senede Bağlanmış Paylar: Fiziki veya elektronik olarak çıkarılmış hisse senetleriyle temsil edilen paylardır.
- Çıplak Paylar: Henüz senede bağlanmamış ancak pay sahibi lehine tanınmış hakları içeren kaydi paylardır.
- Sermayeye Katılma Şekline Göre Pay Çeşitleri
- Bedelli Paylar: Ortak tarafından belirli bir bedel ödenerek edinilen paylardır.
- Bedelsiz Paylar: Şirketin iç kaynaklardan yaptığı sermaye artırımı neticesinde mevcut pay sahiplerine tahsis edilen karşılıksız paylardır.
Pay Çeşitlerinin Şirket Yapısına Etkisi
Pay çeşitleri, anonim ortaklığın yönetim yapısını, ortaklar arasındaki dengeyi ve şirketin finansal esnekliğini doğrudan etkiler. Bu nedenle, şirket kurucularının ve yatırımcıların her bir pay çeşidinin özelliklerini dikkate alarak yapılandırma yapmaları gerekmektedir.
İtibari değer ne demektir sorusu hakkında daha detaylı bilgi almak ve hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. 25 yılı aşan uzmanlık, bilgi birikimi ve tecrübemiz ile yanınızdayız. Ayrıca, dilerseniz Kurucumuz Dr. Soner Altaş‘ın Ticaret Hukuku alanındaki eserlerine göz atabilir veya Türkiye’nin ilk ve tek Şirketler Hukuku ile Organize Sanayi Bölgeleri Hukuku Bilgi Sistemi olan Tacirsoft Hukuk Bilgi Sistemi’ni yakından inceleyebilirsiniz.
